De voordelen
VAN HET IDEALE HUISVan voordelen van houtbouw in het algemeen tot … het ideale huis
Houtbouw vindt steeds vaker plaats en heeft tal van voordelen. Maar het ideale huis bouw je er niet mee. Het ideale huis – dat je op deze website kunt bestellen – gaat over meer dan de houtbouw waarover je wel vaker hoort. Verderop lees je alles over het verschil tussen gewone houtbouw en het ideale huis. Maar laten we beginnen met de voordelen van het bouwen met hout.
Een belangrijk voordeel van houtbouw in het algemeen gaat over CO2. Voorbeeld: met de bouw van een miljoen houten huizen zou je de Nederlandse CO2-uitstoot met een kwart kunnen verminderen. Met reguliere bouw is dat precies andersom, dan heb je het niet over minder CO2, maar over meer. Anders gezegd: als we doorgaan op de ingeslagen weg van beton, steen en staal komt er met dezelfde hoeveelheid huizen juist CO2 bij en niet een beetje ook. Maar liefst 55 miljoen ton.
Een ander opvallend voordeel, nog steeds van houtbouw in het algemeen, gaat over een verkorting van de bouwtijd. Bijvoorbeeld in Londen, met het Dalson Works-project, werd de bouwtijd met negen maanden verkort. En daar bleef het niet bij, want in plaats van de 700 volle vrachtwagens die nodig waren geweest bij traditionele betonbouw, waren er nu slechts 98 vrachtwagenladingen nodig. Op andere gebieden worden er ook punten gescoord, bijvoorbeeld als het gaat om ziekteverzuim. Dat werd gemeten in Venlo, dat een houten gemeentehuis liet maken en het ziekteverzuim van de ambtenaren zag dalen. Het levert de gemeente een jaarlijkse besparing op van 480.000 euro.
Reguliere houtbouw heeft tal van voordelen ten opzichte van het bouwen met beton, steen en staal, maar kent toch een aantal flinke nadelen. Waar het vaak mis gaat is aan het eind van de cyclus. Aan alles komt een eind, ook aan het huis waarin we wonen. Bij reguliere houtbouw is het hout meestal verlijmd en zijn er allerlei onnatuurlijke materialen gebruikt, waardoor er bij afbraak onbruikbaar afval ontstaat dat de schroothoop op moet. Niet ideaal. Het ideale huis daarentegen is volkomen circulair, heeft dan ook een cradle to cradle gold-certificaat. Al het hout van het huis is aan het eind van de cyclus opnieuw te gebruiken, maar ook als er na vijftig of honderd jaar bijvoorbeeld een muur moet plaatsmaken voor een uitbouw: de planken die de muur hebben gevormd kunnen worden hergebruikt in de verbouwing. Maar misschien duurt de cyclus wel veel langer, zoals bij sommige 450 jaar oude huizen in Oostenrijk of de Japanse Horyuji-tempel, die al 1600 jaar staat. En: ‘Amsterdam staat op houten palen, al 500 jaar lang. Er zijn op dit moment nog geen andere bouwmaterialen die dat zo lang volhouden. Dus ik heb het volle vertrouwen in hout’, zegt Jan Willem van de Kuilen, hoogleraar houttechnologie aan de TU Delft.
Energiebesparend
Een energiebesparing van 60 tot 70 procent. Afhankelijk van de energieprijs kun je dan uitrekenen hoeveel goedkoper het is om in hout te wonen. Er is geen beter materiaal dan samengesteld hout om warmte vast te houden, veel beter dan steen of beton en zelfs tweemaal zo goed als verlijmd hout.
Warmteregulerend
Het hout heeft een warmteregulerende eigenschap en zorgt ervoor dat ondanks warmte of kou buiten de binnentemperatuur in het huis redelijk constant blijft. Het gevolg van deze eigenschappen is dat geen van de muren van het ideale huis hoeven te worden geïsoleerd. Desalniettemin is het mogelijk een U-waarde te bereiken van slechts 0,2 W/m²K en een lambda-waarde van 0,079 W/m²K.
Wat betekent dit in de praktijk? Laten we uitgaan van een buitentemperatuur van min 10 en een binnentemperatuur van 21 graden. Zonder verwarming duurt het driemaal zo lang, namelijk een maand, voordat het ideale houten huis is afgekoeld naar nul graden, in vergelijking met een huis met stenen muren van 38 centimeter plus 10 centimeter styrofoam. Het ideale huis heeft in vergelijking met een traditioneel huis met dezelfde R-waarde dus maar een derde nodig van de verwarming.
Levensverlengend
Bewoners van het ideale huis leven langer. Onderzoek laat zien dat het hart- en vaatstelsel minder hard hoeft te werken, wat maakt dat je langer leeft. De positieve effecten op de hartslag zijn ook gemeten bij scholieren in een soortgelijke houten schoolruimte. Wat zou de invloed zijn op iemands stemming, zijn welbevinden? In Japan en Oostenrijk is onderzoek naar gedaan naar de ervaringen van mensen in omgevingen met en zonder hout, waarbij de houten omgeving meetbaar positiever werd ervaren.
Brandveilig
Het houten ideale huis scoort wat betreft brandveiligheid beter dan gewapend beton. Er is zelfs al een brandwerende deur van het hout gemaakt en eerder waren er houten schoorstenen. Een belangrijke reden dat dit mogelijk is, is erin gelegen dat hout een kleinere dichtheid heeft dan staal of beton.
CO2 positief
Met hout bouw je CO2-negatief en ook als het gaat om stikstof zijn er voordelen. De houten wanden en dakdelen zijn licht en kunnen ook met lichte machines – en dus met weinig of geen stikstofuitstoot – op de bouwplaats in elkaar worden gezet. Er zijn zelfs interessante ontwikkelingen op het gebied van de fundering. Als die van hout is, heb je geen beton nodig en blijft de aarde intact.
Supersnel bouwen
Al na één dag op de bouwplaats zijn de in elkaar gezette onderdelen van het huis regen- en winddicht. Een aantal dagen later is de ruwbouw van het huis afgemonteerd. Ongeveer een of twee weken later vertrekken de bouwers en ontvang je de sleutel. Dan kun je in alle rust andere bouw- of kluswerkzaamheden verrichten.
Hoogst haalbare certificering op veiligheid en stabiliteit
Is het huis wel stevig en veilig? Mechanische aardbevingstesten die met het ideale huis – licht en flexibel – zijn gedaan dreigden te mislukken omdat het niet instortte, terwijl het moment van instorten aangeeft welk certificaat mag worden uitgegeven. Nadat de wanden werden verzwakt, stortte het gebouw in en kreeg de constructie de hoogst haalbare certificering. Een ander voorbeeld van de weerbaarheid van het ideale huis komt uit Oostenrijk. Daar werd een houten pand geconfronteerd met een in honderd jaar niet voorgekomen overstroming die vier maanden duurde. Desondanks kon het gebouw na afloop al snel weer in gebruik worden genomen.
Onbewerkt
Het hout is onbewerkt en blijft dat ook omdat lakken, verven of coatings niet nodig zijn. Het hout ademt en heeft een optimale luchtvochtigheid, waardoor er ook een garantie van vijftig jaar kan worden afgegeven op het uitblijven van schimmel en condens. Ook is het hout niet statisch, waardoor het minder vuil aantrekt. Dit draagt bij aan het binnenklimaat en is meer specifiek van belang voor hen die gevoelig of allergisch zijn voor stof. Vergeet ook niet dat hout, voordat het door moderne middelen werd vervangen, met succes werd ingezet in omstandigheden waarin hygiëne voorop stond, zoals het bereiden van voeding, het verwerken van zuivel. Bepaalde soorten hout zouden het dan ook goed doen in ziekenhuizen en andere plaatsen waar voor bacterievorming geen plaats is en hygiëne prioriteit heeft. Zie ook het werk van Annett Milling en auteur Michael Pollan over de verschillende invloeden van hout, glas, plastic en staal op bacteriën en ziektekiemen.
Ondanks dat het hout van het ideale huis onbewerkt is, zijn er opties. Zoals dat de houten wanden van buiten en binnen kunnen worden bekleed met steen, leem en andere houtsoorten. En wat te denken van een prachtige zwartgeblakerde finish in traditioneel Japanse yakisugi-stijl.
Straling bijft buiten
Electromagnetische straling zoals wifi weet niet door te dringen tot het huis. De bouwtechniek is al ingezet om een niet af te luisteren pand van een geheime dienst neer te zetten.
Stil
Het ideale huis biedt een goede bescherming tegen geluidsoverlast. Sterker, de meest strenge normen worden niet alleen gehaald, maar ruim overschreden, tot tweemaal aan toe – denk dan aan een geluidsisolatie tot 63 decibel. Dit bevordert niet alleen de rust, maar ook de akoestiek. Overigens is het officieel stilste hotel ter wereld gemaakt met het hout van het ideale huis.
Subtiele geur
Uit wetenschappelijk onderzoek dat is gedaan naar de subjectieve beleving van wonen, blijkt dat het wonen in een houten huis beter aanvoelt dan wonen in een regulier huis. Een van de redenen is een mijn niet te waarnemen geur die het hout afgeeft waarop het menselijk lichaam erg goed reagereert. Er zijn landen waar mensen een zakje houtsnippers meenemen naar bed omdat ze daardoor beter slapen. In ondermeer Japan wordt onderzoek gedaan naar wat daar shinrin-yoku wordt genoemd, het therapeutische effect op lichaam en geest bij het zien van een bos en het opsnuiven van de geur ervan.
De onderdelen van het huis worden in alle rust en comfort gebouwd in een fabriek, wat gunstig is voor de levensverwachting van de bouwvakkers. In de fabriek wordt gebruik gemaakt van duurzame energie en wordt bouwafval zo veel mogelijk vermeden. Deur- en raamopeningen worden niet weggezaagd, maar zijn deel van het ontwerp. Vervolgens worden de onderdelen van het huis op de bouwplaats in slechts enkele dagen in elkaar gezet. Een dergelijke korte bouwtijd is financieel gunstig en ook prettig voor de omgeving.
Een interessant voordeel van het bouwen met hout is de vrijheid die biedt bij het ontwerp. Allerlei inmiddels vanzelfsprekende beperkingen die bouwen met steen, beton of staal met zich meebrengen, laat hout ver achter zich. Denk vrij en creatief bij het ontwerp van je ideale huis – er is veel meer mogelijk dan bij de oude manier van bouwen.